بر اساس گزارشی از مرکز پژوهش‌های اتاق تهران، روابط تجاری ایران با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس در دهه گذشته به‌شدت به امارات متحده عربی وابسته بوده است. از مجموع ۱۷۱ میلیارد دلار تجارت ایران با هفت کشور عربی منطقه در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، سهم امارات به تنهایی ۱۵۶.۵ میلیارد دلار، معادل ۹۱.۵ درصد بوده است. این تمرکز سنگین بر یک شریک خاص، ساختار تجارت خارجی ایران را دچار عدم توازن کرده و آسیب‌پذیری بالایی در برابر نوسانات اقتصادی و سیاسی ایجاد کرده است.
این گزارش نشان می‌دهد که ایران در همین دوره زمانی، با کسری تجاری ۵۴ میلیارد دلاری در مبادلات منطقه‌ای مواجه بوده که بخش عمده آن ناشی از واردات گسترده از امارات است. تنها در سال ۲۰۲۳، واردات ایران از امارات به بیش از ۲۰ میلیارد دلار رسید و صادرات به این کشور در مقایسه بسیار کمتر بود. این عدم توازن در حالی رخ داده که ایران در حوزه‌هایی مانند پتروشیمی، مصالح ساختمانی، معدن و کشاورزی، ظرفیت صادراتی قابل‌توجهی دارد که عمدتاً در بازارهای منطقه‌ای بلااستفاده مانده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم چنین وضعیتی، نه‌تنها توان رقابتی ایران را در بازار خلیج‌فارس کاهش می‌دهد، بلکه فرصت‌های همکاری با کشورهای کمتر استفاده‌شده‌ای مانند قطر، عربستان و بحرین را از بین می‌برد. به گفته تحلیلگران، ایران برای خروج از این چرخه وابستگی، نیازمند راهبردی تازه با محوریت دیپلماسی اقتصادی فعال، تنوع‌بخشی به مقاصد صادراتی، و استفاده از ظرفیت‌های لجستیکی و سیاسی در کشورهای همچون عمان است.