لیر ترکیه به عنوان واحد پول رسمی جمهوری ترکیه، نقشی کلیدی در پیشبرد اقتصاد این کشور و تثبیت جایگاه آن در بازارهای بینالمللی ایفا میکند. اقتصاد ترکیه که به عنوان یکی از اقتصادهای در حال توسعه و صنعتیشده جهان شناخته میشود، در سال 2024 هفدهمین اقتصاد بزرگ جهان و پنجمین اقتصاد بزرگ اروپا بر اساس تولید ناخالص داخلی (PPP) محسوب میشد.
اقتصاد ترکیه: رشد و نوآوری
ترکیه با حضور در سازمانهای بینالمللی مانند OECD و G20 و توسعه مداوم در بخشهای کلیدی، از جمله محصولات کشاورزی، منسوجات، خودرو، و لوازم الکترونیکی مصرفی، توانسته است جایگاه خود را در بازارهای جهانی تقویت کند. از دیگر دستاوردهای اقتصادی این کشور، ایجاد بیش از 1500 مرکز تحقیق و توسعه توسط شرکتهای چندملیتی و ملی است که نقشی کلیدی در ارتقای توان رقابتی این کشور دارند.
سیاستهای مالی و تأثیر آن بر لیر ترکیه
اقتصاد ترکیه از سال 2000 شاهد تغییرات عمدهای در زمینههای مالی و اجتماعی بوده است. رشد اقتصادی قوی بین سالهای 2002 تا 2013 (بهجز سال 2009) این کشور را به یکی از بازیگران اصلی بازارهای جهانی تبدیل کرد. اما بحران ارزی و بدهی در سال 2018 و سیاستهای مالی موسوم به اردوغانومیکس که نرخ بهره پایین را در اولویت قرار میداد، منجر به افزایش تورم و کاهش ارزش لیر ترکیه و افت قیمت لیر در برابر دلار در سالهای اخیر شد.
با این حال، از سال 2021، ترکیه روند بهبودی را آغاز کرده و تا پایان سال 2023 به بالاترین سطح تولید ناخالص داخلی در تاریخ خود دست یافت. این رشد در حالی اتفاق افتاد که نرخ بهره پایین، رشد اقتصادی را تشویق کرد اما در عین حال فشارهای تورمی نیز افزایش یافت.
تعامل با بازارهای بینالمللی و قوانین زیستمحیطی
یکی از چالشهای پیشروی ترکیه در سالهای اخیر، تعامل با مکانیزمهای تنظیمی جدید اتحادیه اروپا مانند مکانیزم تعدیل مرزی کربن (CBAM) است. از سال 2024، صادرکنندگان ترکیهای به اتحادیه اروپا شروع به خرید سهمیههای کربن کردند تا از هزینههای اضافی در آینده جلوگیری کنند. این اقدام بخشی از تلاش ترکیه برای همسو شدن با استانداردهای زیستمحیطی بینالمللی و حفظ بازارهای صادراتی خود در اروپا است.
نگاهی به آینده لیر ترکیه
لیر ترکیه به عنوان ستون اصلی اقتصاد این کشور، نقش تعیینکنندهای در تنظیم تعاملات اقتصادی داخلی و خارجی ایفا میکند. با وجود چالشهایی مانند تورم بالا و نوسانات ارزی، ترکیه تلاش دارد با استفاده از سیاستهای اقتصادی جدید، سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، و تعامل سازنده با بازارهای بینالمللی، جایگاه اقتصادی خود را تقویت کند.
لیر ترکیه نه تنها نمادی از اقتصاد ملی بلکه نمایانگر ظرفیتهای توسعه و تلاشهای ترکیه برای غلبه بر چالشهای اقتصادی پیشرو است.