اقتصاد روسیه طی دهههای اخیر همواره با نوسانات متعددی همراه بوده است. پس از سال ۱۹۸۹، ساختار این اقتصاد از یک سیستم دستوری مبتنی بر سازمانهای سوسیالیستی به یک نظام سرمایهداری تغییر کرد. ساختار صنعتی روسیه به تدریج از سرمایهگذاری سنگین در صنایع تولیدی و کشاورزی سنتی شوروی به سمت توسعه بازار آزاد در استخراج نفت و گاز طبیعی و همچنین کسبوکارهای معدنی تغییر یافت. در این دوره، بخش خدمات نیز رشد قابلتوجهی را تجربه کرد. تحلیلگر آکادمیک، ریچارد کانولی، اظهار کرده است که طی چهار قرن گذشته، چهار ویژگی اصلی اقتصاد روسیه شکلدهنده این سیستم بوده و علیرغم تغییرات سیاسی پابرجا ماندهاند: نخست، ضعف سیستم قضایی که موجب عدم اجرای منصفانه قراردادها میشود. دوم، توسعهنیافتگی فعالیتهای اقتصادی مدرن که تا دهه ۱۹۳۰ کشاورزی سنتی در آن غالب بود. سوم، عقبماندگی تکنولوژیکی که تا حدودی با وامگیری از غرب در دهه ۱۹۲۰ کاهش یافت. چهارم، استانداردهای زندگی پایینتر در مقایسه با اروپای غربی و آمریکای شمالی.
امپراتوری روسیه
اقتصاد امپراتوری روسیه شامل تاریخ اقتصادی این کشور از سال ۱۷۲۱ تا انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ میشود که سرآغاز جنگ داخلی و نهایتاً تأسیس اتحاد جماهیر شوروی بود. درآمد ملی سرانه روسیه از اواخر قرن هفدهم تا اواسط قرن هجدهم افزایش یافت و به اقتصادهای توسعهیافته شمال و غرب اروپا نزدیک شد. با این حال، پس از اواسط قرن هجدهم، اقتصاد روسیه دچار رکود و افول شد. در قرن هجدهم، درآمد سرانه ملی روسیه حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد درآمد سرانه بریتانیا بود و بالاتر از لهستان قرار داشت. با این وجود، تا سال ۱۸۶۰ تولید ناخالص داخلی سرانه روسیه به اندازه ژاپن و تقریباً یکسوم تولید ناخالص داخلی سرانه ایالات متحده یا بریتانیا بود.
اتحاد جماهیر شوروی
از سال ۱۹۲۸، مسیر اقتصاد شوروی با مجموعهای از برنامههای پنجساله هدایت شد. در دهه ۱۹۵۰، شوروی به سرعت از یک جامعه عمدتاً کشاورزی به یک قدرت صنعتی بزرگ تبدیل شد. اما در دهه ۱۹۷۰، شوروی به دوران رکود رسید؛ پیچیدگی اقتصاد مدرن و عدم انعطاف اداری، برنامهریزان مرکزی را دچار چالش کرد. در فاصله سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۵، فساد و تحریف دادهها در بوروکراسی رایج شد. در سال ۱۹۸۶، میخائیل گورباچف با حرکت به سمت اقتصاد سوسیالیستی بازارمحور، سعی در رفع مشکلات اقتصادی داشت. با این حال، سیاستهای پرسترویکای گورباچف نتوانست اقتصاد شوروی را نوسازی کند و در نهایت منجر به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ شد.