روسیه طی سالهای اخیر به یکی از مقاصد کاری مورد توجه کارگران ایرانی تبدیل شده است. رکود بازار کار داخلی، تورم بالا و کاهش ارزش ریال باعث شده بسیاری از نیروی کار ساده به دنبال فرصتهای شغلی در کشورهای همسایه، بهویژه روسیه باشند. اما پرسش اصلی این است: درآمد واقعی یک کارگر ساده در روسیه چقدر است و معادل آن به تومان ایران چهقدر میشود؟
در این گزارش تحلیلی، با تکیه بر دادههای رسمی از منابعی مانند ERI Economic Research Institute و World Salaries، میانگین حقوق، هزینههای زندگی و شرایط اقتصادی کارگران ساده در روسیه بررسی میشود تا تصویری شفاف از وضعیت مالی آنان بهدست آید.
میانگین حقوق کارگر در روسیه در سال ۲۰۲۵ چقدر است؟
طبق دادههای پایگاه ERI، میانگین حقوق سالانهی کارگر ساده (General Worker) در روسیه حدود ۵۰۴,۰۰۰ روبل است؛ یعنی چیزی در حدود ۴۲,۰۰۰ روبل در ماه. این رقم بر اساس پیمایشهای انجامشده در صنایع تولیدی، خدماتی و ساختمانی محاسبه شده است. در جدول زیر دامنهی حقوقی کارگران ساده بر اساس موقعیت و تجربه آورده شده است:
| سطح شغلی | میانگین حقوق ماهانه (روبل) | توضیح |
| تازهکار | ۳۰,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ | بدون سابقه، مشاغل خدماتی یا انبارداری |
| نیمهماهر | ۴۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ | دارای تجربه در تولید، نظافت صنعتی یا کار ساختمانی |
| ماهر یا باتجربه | ۵۵,۰۰۰ تا ۶۵,۰۰۰ | کارگر فنی، راننده لیفتتراک، یا جوشکار ساده |
بهطور کلی، میانگین دریافتی کارگر ساده در روسیه حدود ۴۵,۰۰۰ روبل در ماه است که در شهرهای بزرگ مانند مسکو و سنپترزبورگ به ۵۵,۰۰۰ روبل هم میرسد.
تفاوت منطقهای در حقوق کارگران
حقوق کارگران در روسیه بهشدت وابسته به موقعیت جغرافیایی و سطح توسعه اقتصادی هر منطقه است. کشور روسیه با بیش از ۸۵ ناحیه فدرال و تفاوتهای چشمگیر در هزینه زندگی، فرصتهای شغلی و تراکم جمعیت، یکی از متنوعترین نظامهای پرداخت در میان اقتصادهای بزرگ جهان را دارد.
طبق دادههای بهروز Numbeo و World Salaries (۲۰۲۵)، میانگین دستمزد کارگران ساده در پایتختها و مناطق صنعتی بین ۱.۵ تا ۲ برابر بیشتر از شهرهای کوچک یا مناطق شمالی و دورافتاده است. علت اصلی این اختلاف را میتوان در سه عامل کلیدی خلاصه کرد:
- تمرکز فعالیتهای اقتصادی در شهرهای بزرگ مانند مسکو و سنپترزبورگ؛
- هزینه بالاتر مسکن و حملونقل در مناطق شهری؛
- کمبود نیروی کار محلی در مناطق کمجمعیت شرقی و شمالی که گاه منجر به پرداخت دستمزدهای متفاوت میشود.
| منطقه | میانگین حقوق ماهانه (روبل) | توضیح اقتصادی |
| مسکو (Moscow) | ۶۰,۰۰۰ تا ۶۵,۰۰۰ | بالاترین میانگین حقوق بهدلیل تمرکز صنایع، شرکتهای خدماتی و پروژههای زیرساختی بزرگ |
| سنپترزبورگ (St. Petersburg) | ۵۰,۰۰۰ تا ۵۵,۰۰۰ | دومین شهر بزرگ و قطب توریستی؛ هزینه مسکن و حملونقل بالا ولی فرصت شغلی زیاد |
| کازان، یکاترینبورگ، نووسیبیرسک | ۴۰,۰۰۰ تا ۴۸,۰۰۰ | شهرهای صنعتی با توسعه متعادل؛ سطح حقوق و هزینهها متناسبتر از پایتختها |
| تومسک، مورمانسک، آستراخان | ۳۰,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ | شهرهای کوچک با اقتصاد محلی و تقاضای محدود برای کار ساده |
| مناطق روستایی و سیبری | ۲۵,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ | درآمد پایین، اما هزینه زندگی بسیار کمتر و دسترسی محدود به خدمات شهری |
در نتیجه، یک کارگر ساده در مسکو یا سنپترزبورگ ممکن است تا دو برابر بیشتر از همتای خود در مناطق شرقی یا شمالی روسیه درآمد داشته باشد. با این حال، قدرت خرید واقعی در این دو شهر الزاماً بالاتر نیست، چون هزینه مسکن، خوراک و حملونقل در مسکو تقریباً دو برابر مناطق مرکزی کشور است.
فرض کنیم دو کارگر ساده، یکی در مسکو و دیگری در نووسیبیرسک مشغول به کار باشند.
- کارگر مسکویی با حقوق ۶۰,۰۰۰ روبل ماهانه، حدود ۳۰,۰۰۰ روبل را فقط صرف اجاره آپارتمان کوچک میکند.
- کارگر نووسیبیرسکی با حقوق ۴۲,۰۰۰ روبل، برای همان سطح مسکن حدود ۱۸,۰۰۰ روبل پرداخت میکند.
نتیجه آن است که پسانداز واقعی هر دو تقریباً برابر میشود، هرچند درآمد اسمی کارگر مسکویی بالاتر است.
در مناطق صنعتی مثل چلیابینسک، سامارا و پرم که کارخانههای فلزی و خودروسازی فعالیت دارند، میانگین دستمزد کارگران ساده بهویژه در بخش تولید و لجستیک، حدود ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر از میانگین ملی است.
برای سفر کاری، تفریحی یا حتی تحصیلی به روسیه، داشتن روبل همیشه یکی از دغدغههای اصلی مسافران است. با مانیرو این نگرانی برطرف میشود؛ چون میتوانید روبل نقد را چه در ایران و چه در خود روسیه دریافت کنید، یا حتی مستقیم به حساب بانکی روسیهای خود واریز داشته باشید. نرخ مناسب و کارمزد پایین مانیرو باعث میشود سفرتان آرامتر و بیدغدغهتر آغاز شود و شما فقط روی هدف اصلی سفرتان تمرکز کنید.
تبدیل حقوق کارگر در روسیه به تومان ایران
در زمان نگارش این گزارش (مهر ۱۴۰۴ / اکتبر ۲۰۲۵)، نرخ رسمی مبادلهی هر روبل روسیه حدود ۱۳۵۵ تومان است. بر اساس دادههای رسمی از مؤسسهی ERI و World Salaries، میانگین حقوق کارگر ساده در روسیه حدود ۴۵,۰۰۰ روبل در ماه برآورد میشود.
با تبدیل مستقیم:
۴۵,۰۰۰ × ۱۳۵۵ = ۶۰,۹۷۵,۰۰۰ تومان
به این ترتیب، یک کارگر ساده در روسیه در صورت اشتغال تماموقت، درآمدی معادل ۶۱ میلیون تومان در ماه دارد.
در ایران، حداقل حقوق کارگر طبق مصوبه شورای عالی کار برای سال ۱۴۰۴ حدود ۱۲ میلیون تومان است. در ظاهر، حقوق کارگر روسی حدود پنج برابر بالاتر از ایران است، اما این مقایسه تنها زمانی معنا دارد که «قدرت خرید واقعی» نیز لحاظ شود؛ زیرا هزینههای مسکن، خوراک و خدمات عمومی در روسیه بهطور متوسط ۲ تا ۳ برابر ایران است.
در اقتصاد، شاخصی بهنام PPP (Purchasing Power Parity) نشان میدهد درآمد اسمی افراد چهقدر قدرت خرید واقعی دارد. بر اساس دادههای Numbeo ۲۰۲۵، شاخص قدرت خرید داخلی روسیه حدود ۴۶.۵ و برای ایران حدود ۲۳.۸ است (در مقیاس ۱۰۰ جهانی). به این معنا که با وجود تفاوت اسمی بالا، سطح واقعی رفاه کارگر روس تنها حدود دو برابر کارگر ایرانی است، نه پنج برابر.
برآورد هزینههای پایه زندگی کارگر در روسیه
برای درک بهتر، هزینههای اصلی یک کارگر مجرد در شهر متوسطی مانند کازان یا نووسیبیرسک را بررسی میکنیم:
| نوع هزینه | میانگین ماهانه (روبل) | درصد از درآمد | توضیح |
| اجاره آپارتمان یکخوابه در حومه | ۲۸,۰۰۰ تا ۳۲,۰۰۰ | ۴۰٪ تا ۴۵٪ | در مسکو تا ۴۵,۰۰۰ روبل میرسد |
| خوراک و مواد غذایی | ۱۳,۰۰۰ تا ۱۶,۰۰۰ | ۳۰٪ تا ۳۵٪ | خرید از سوپرمارکتهای محلی و پخت خانگی |
| حملونقل عمومی و ارتباطات | ۴,۰۰۰ تا ۵,۵۰۰ | ۸٪ تا ۱۰٪ | بلیت مترو، کارت ماهانه، تلفن همراه |
| هزینههای متفرقه (پوشاک، درمان، تفریح) | ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ | ۸٪ تا ۱۰٪ | بسته به شهر و سبک زندگی |
جمع هزینههای پایه بین ۵۰ تا ۵۸ هزار روبل در ماه است؛ یعنی تقریباً معادل ۹۰ تا ۹۵ درصد درآمد ماهانه کارگر ساده.
در بهترین شرایط (زندگی در شهرهای کوچک یا اشتراک خانه با دیگران)، کارگر میتواند ماهانه بین ۵ تا ۱۰ هزار روبل پسانداز کند که معادل ۶ تا ۱۰ میلیون تومان است. اما در مسکو یا شهرهای بزرگ، معمولاً درآمد و هزینه تقریباً برابر است و پسانداز واقعی نزدیک به صفر میشود. بهطور میانگین پس از پرداخت هزینههای زندگی، کارگر ساده در روسیه تنها ۸ تا ۱۲ درصد از درآمد خود را میتواند ذخیره کند.
هرچند حقوق اسمی کارگر ساده در روسیه حدود پنج برابر ایران است، اما هزینههای زندگی بالا باعث میشود که تفاوت در قدرت خرید واقعی تنها دو برابر باشد. در عمل، کارگر ساده در روسیه با رعایت صرفهجویی میتواند ماهانه حدود ۶ تا ۱۰ میلیون تومان پسانداز کند، که برای مهاجران کاری میتواند جذاب باشد؛ ولی در صورت زندگی در شهرهای گرانقیمت، این مزیت به حداقل میرسد.
مقایسه سطح زندگی کارگران روس با ایران؛ کدامیک وضعیت بهتری دارند؟
در مسکو، اجاره آپارتمان کوچک بین ۴۵۰ تا ۵۵۰ دلار در ماه است. در شهرهای متوسط مانند قازان یا نووسیبیرسک، همین واحد با ۲۵۰ تا ۳۵۰ دلار قابل اجاره است. در ایران، اجاره واحد مشابه در شهرهای بزرگ (مثل تهران) بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است؛ بنابراین، از نظر مسکن، شرایط تقریباً مشابه است و تفاوت فاحشی دیده نمیشود.
بر اساس دادههای Numbeo:
- هزینه خرید ماهانه مواد غذایی برای یک نفر حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار است.
- بلیت مترو در مسکو حدود ۰.۸ دلار و کارت ماهانه حملونقل عمومی حدود ۲۵ دلار است.
در مقایسه، هزینه حملونقل و غذا در ایران حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر است، اما کیفیت خدمات عمومی در روسیه بالاتر است.
اگر نسبت «درآمد به هزینه ماهانه» را مبنا قرار دهیم، کارگر روس حدود ۱.۳ برابر هزینههای خود درآمد دارد؛ در حالیکه این نسبت در ایران بهطور میانگین ۰.۸ است (یعنی هزینهها از درآمد بیشتر است). بنابراین از دید اقتصادی، کارگر ساده در روسیه وضعیت پایدارتری دارد، هرچند امکان پسانداز چشمگیری ندارد.
مشاغل پرتقاضا برای کارگران ساده در روسیه در سال ۲۰۲۵
بازار کار روسیه در سال ۲۰۲۵ با کمبود نیروی کار مواجه است، بهویژه در بخشهای ساختمانی و خدماتی. دولت روسیه برای جبران این کمبود، قوانین مهاجرت کاری را تا حدی تسهیل کرده است.
| حوزه شغلی | متوسط حقوق ماهانه (روبل) | توضیح |
| ساختوساز و عمران | ۵۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ | نیاز شدید به نیروی بدنی در پروژههای شهری |
| خدمات نظافت و نگهداری | ۳۵,۰۰۰ تا ۴۵,۰۰۰ | کار در هتلها، مراکز تجاری و بیمارستانها |
| رانندگی و حملونقل | ۴۵,۰۰۰ تا ۵۵,۰۰۰ | راننده تاکسی، کامیون یا لیفتتراک |
| انبارداری و بستهبندی | ۴۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ | شرکتهای پخش و لجستیک |
اتباع کشورهای غیراروپایی مانند ایران نیاز به ویزای کار رسمی دارند. کارفرما باید دعوتنامه صادر کند و مجوز کار را تمدید نماید. اکثر کارگران مهاجر در مشاغل خدماتی و ساختمانی مشغولاند و امکان اقامت طولانیمدت در صورت پرداخت مالیات و بیمه فراهم است.
بر اساس گزارش وزارت کار روسیه، تا سال ۲۰۲۶ کشور به حدود ۵۰۰ هزار نیروی کار ساده جدید نیاز دارد. بیشترین رشد تقاضا در بخش ساختمان، حملونقل و خدمات شهری پیشبینی میشود. این روند برای کارگران ایرانی با مهارتهای پایه، فرصت مناسبی ایجاد میکند.
نتیجهگیری
در سال ۲۰۲۵، کارگر ساده در روسیه بهطور میانگین ۴۵ هزار روبل در ماه (حدود ۶۱ میلیون تومان) درآمد دارد. اگرچه این رقم نسبت به ایران بالاتر است، اما هزینههای زندگی در شهرهای بزرگ روسیه بخش عمدهای از درآمد را مصرف میکند. بهصورت کلی، سطح رفاه کارگر ساده در روسیه کمی بالاتر از ایران است، اما امکان پسانداز زیاد وجود ندارد. برای کسانی که به دنبال تجربه کاری بینالمللی هستند، روسیه میتواند مقصدی منطقی باشد؛ ولی برای مهاجرت بلندمدت، آگاهی از قوانین کار، بیمه و مجوز اقامت الزامی است.
حداقل حقوق کارگر ساده در روسیه چقدر است؟
حداقل حقوق در روسیه برای سال ۲۰۲۵ حدود ۲۲,۴۴۰ روبل در ماه است که معادل حدود ۳۰ میلیون تومان به نرخ امروز است.
آیا کارگر ایرانی میتواند در روسیه کار کند؟
بله. ایرانیان میتوانند از طریق دریافت دعوتنامه کاری از کارفرما، ویزای کار روسیه دریافت کنند. داشتن مهارت فنی یا تجربه ساختمانی شانس استخدام را بالا میبرد.
هزینه اجاره و زندگی کارگر در روسیه چقدر است؟
هزینه اجاره و زندگی برای یک نفر حدود ۴۵ تا ۶۰ هزار روبل در ماه است. بیشترین بخش هزینه مربوط به مسکن و خوراک است.
آیا کار در روسیه از نظر مالی نسبت به ایران بهصرفه است؟
از نظر درآمد اسمی بله، اما به دلیل هزینههای بالا، پسانداز ماهانه زیاد نیست. در مجموع، کار در روسیه فقط در صورت اشتغال مستمر و داشتن اقامت کاری ارزش اقتصادی دارد.
کدام شهرهای روسیه برای کارگران مهاجر بهتر است؟
شهرهای مسکو، سنپترزبورگ و کازان بیشترین فرصت کاری برای کارگران ساده دارند و نسبت به سایر شهرها حقوق بالاتری پرداخت میکنند.
بیشتر بخوانید:
برای سفر به روسیه چقدر پول لازم است؟