با نزدیک شدن به ایام سفرهای خارجی، چه زیارتی و چه سیاحتی، بسیاری از مردم با واژه‌هایی مانند ارز مسافرتی و ارز اربعین مواجه می‌شوند. هر دو نوع ارز به نرخ دولتی از سوی بانک مرکزی تخصیص داده می‌شود، اما با کارکرد، شرایط، زمان‌بندی و سقف متفاوت.
در این مطلب، قصد داریم تفاوت‌های این دو نوع ارز را به‌صورت کامل بررسی کنیم تا اگر قصد سفر خارجی یا زیارت اربعین را دارید، بدانید کدام نوع ارز به شما تعلق می‌گیرد، چگونه باید آن را دریافت کنید و چه مدارکی لازم دارید.
ارز مسافرتی چیست؟
ارز مسافرتی نوعی سهمیه ارزی است که بانک مرکزی برای مسافران خروجی (غیر از سفرهای زیارتی به عراق) در نظر می‌گیرد. این ارز به‌صورت یورو یا دلار ارائه می‌شود و نرخ آن بر اساس نرخ ETS (مرکز مبادله ارز و طلای ایران) تعیین می‌گردد. ارز مسافرتی تنها برای برخی کشورها و نوع خاصی از سفرها ارائه می‌شود و هدف آن کاهش فشار هزینه‌های سفر به خارج از کشور و مدیریت تقاضای بازار ارز است.
شرایط دریافت ارز مسافرتی:
● داشتن گذرنامه معتبر
● بلیت هواپیما برای سفر خارجی (غیر از عراق)
● ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز)
● حضور فیزیکی متقاضی
سقف سهمیه ارز مسافرتی:
○ سفرهای هوایی به کشورهای دارای ویزا: ۵۰۰ یورو
○ سفرهای هوایی به کشورهای بدون ویزا: ۳۰۰ یورو
ارز مسافرتی برای سفرهای غیرزیارتی خارجی با شرایط خاص ارائه می‌شود و دریافت آن نیاز به مدارک کامل، نوبت‌گیری از صرافی‌های بانک‌ها و حضور حضوری دارد. این ارز قابل‌استفاده برای سفرهای تفریحی، تحصیلی، درمانی یا کاری است.
ارز اربعین چیست؟
ارز اربعین، نوعی سهمیه ارزی ویژه برای زائران مراسم اربعین حسینی است که صرفاً در ایام منتهی به اربعین توسط بانک مرکزی به‌صورت دینار عراق با نرخ رسمی عرضه می‌شود. این ارز برای کاهش هزینه‌های زائران و جلوگیری از مراجعه آن‌ها به بازار آزاد طراحی شده و از طریق بانک‌های عامل مشخص توزیع می‌شود.
ویژگی‌ها و شرایط ارز اربعین:
- فقط به زائرانی که در سامانه سماح ثبت‌نام کرده‌اند تعلق می‌گیرد
- به‌صورت اسکناس دینار عراق تحویل داده می‌شود
- نرخ آن بر اساس ETS و بدون دریافت کارمزد محاسبه می‌شود
- سقف ارز: ۲۰۰,۰۰۰ دینار عراق برای هر زائر
- ارائه فقط در مدت زمان محدود (۴ تا ۲۲ مرداد ۱۴۰۴)
- بازگشت ارز در صورت عدم سفر تا ۳۰ مرداد الزامی است
- تحویل از طریق بانک‌های ملی، صادرات، تجارت و پست بانک انجام می‌شود
- فروش ارز اربعین تأثیری بر سهمیه ارز مسافرتی ندارد
ارز اربعین نوعی حمایت مستقیم دولتی از زائران عتبات عالیات است که صرفاً در بازه خاص و فقط برای سفر زیارتی عراق عرضه می‌شود. مدارک آن ساده‌تر از ارز مسافرتی است و شرایط آن برای جمعیت میلیونی زائران طراحی شده است.
تفاوت‌های ارز مسافرتی و ارز اربعین
با توجه به تعریف‌های بالا، اکنون می‌توانیم تفاوت این دو نوع ارز را با مقایسه‌ای روشن مشخص کنیم. قبل از این مقایسه، توجه داشته باشید که داشتن یکی از این سهمیه‌ها، باعث حذف یا محدود شدن دیگری نمی‌شود. یعنی اگر ارز اربعین دریافت کردید، همچنان در صورت سفر دیگر می‌توانید ارز مسافرتی نیز بگیرید.
مقایسه تفاوت‌های ارز مسافرتی و ارز اربعین:
| ویژگی | ارز مسافرتی | ارز اربعین |
| نوع ارز | یورو یا دلار | دینار عراق |
| سقف سهمیه | ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو | ۲۰۰,۰۰۰ دینار |
| مدت ارائه | در طول سال | فقط ایام اربعین (مرداد ۱۴۰۴) |
| نرخ فروش | نرخ ETS | نرخ ETS |
| بانک‌های عامل | صرافی‌های منتخب بانک‌ها | ملی، صادرات، تجارت، پست بانک |
| ثبت‌نام اینترنتی | ندارد | از طریق سامانه سماح (my.haj.ir) |
| مدارک مورد نیاز | گذرنامه، بلیت، ویزا (در صورت نیاز) | گذرنامه یا برگه تردد، کارت ملی، ثبت‌نام در سماح |
| هدف | سفر تفریحی، کاری، درمانی | سفر زیارتی (اربعین) |
| امکان بازگشت ارز | ندارد | دارد (تا ۳۰ مرداد ۱۴۰۴) |
این جدول نشان می‌دهد که تفاوت ارز مسافرتی و ارز اربعین فقط در مقدار و نوع ارز نیست؛ بلکه در هدف تخصیص، شرایط دریافت، زمان‌بندی و مدارک مورد نیاز نیز تفاوت‌های اساسی دارند.
در سامانه مانیرو، خرید و فروش دینار دیگر به دغدغه‌ای پرریسک و وقت‌گیر تبدیل نمی‌شود؛ اینجا همه‌چیز با چند کلیک ساده انجام می‌شود و نرخ‌ها به‌صورت شفاف و رقابتی به‌روز می‌شوند. چه بخواهید برای سفر دینار تهیه کنید، چه بخواهید مازاد ارزتان را بفروشید، مانیرو با روندی سریع، امن و بدون واسطه‌های غیررسمی، تجربه‌ای مطمئن و بی‌دردسر را در اختیارتان می‌گذارد.
ارز مسافرتی یا ارز اربعین؛ کدام یک برای من مناسب است؟
اگر قصد سفر غیرزیارتی به خارج از کشور دارید، مانند سفر تفریحی، تحصیلی یا کاری، باید از ارز مسافرتی استفاده کنید و مراحل مربوط به نوبت‌گیری از صرافی‌ها را طی کنید. اما اگر قصد شرکت در مراسم اربعین حسینی را دارید، باید صرفاً از ارز اربعین استفاده کنید. این ارز فقط در ایام خاص ارائه می‌شود و بدون آن نمی‌توانید از این سهمیه بهره‌مند شوید.
نوع سفر شما تعیین می‌کند که کدام ارز برایتان قابل‌دریافت است. داشتن هر دو سهمیه نیز ممکن است، به شرط اینکه سفرهای جداگانه با مدارک مجزا انجام شود.
نکات مهم در استفاده از هر دو نوع ارز
گاهی زائران یا مسافران دچار سردرگمی می‌شوند و نمی‌دانند چه زمانی و چگونه از هر سهمیه استفاده کنند. در اینجا چند نکته کلیدی برای مدیریت بهتر این فرآیند ارائه می‌دهیم:
- دریافت ارز اربعین نیاز به ثبت‌نام در سامانه سماح دارد، اما ارز مسافرتی نیازی به ثبت‌نام اینترنتی ندارد.
- ارز اربعین به‌صورت اسکناس دینار عراق ارائه می‌شود، در حالی که ارز مسافرتی بیشتر به یورو یا دلار تحویل داده می‌شود.
- زمان مراجعه برای ارز مسافرتی در تمام طول سال ممکن است؛ اما ارز اربعین فقط در بازه خاص (۴ تا ۲۲ مرداد) قابل دریافت است.
- ارز مسافرتی تنها از صرافی‌های بانک‌ها قابل دریافت است، اما ارز اربعین از بانک‌های ملی، صادرات، تجارت و پست بانک توزیع می‌شود.
- زائرانی که ارز اربعین دریافت می‌کنند، موظف به بازگرداندن آن در صورت عدم سفر هستند.
مدیریت هوشمندانه زمان و نوع سفر، به شما کمک می‌کند که از هر دو نوع ارز در زمان مناسب استفاده کنید و در عین حال از مزایای هر یک بهره‌مند شوید.
جمع‌بندی
در پاسخ به پرسش «تفاوت ارز مسافرتی و ارز اربعین چیست؟» می‌توان گفت که این دو، از نظر هدف، نوع ارز، سهمیه، زمان‌بندی، و مدارک کاملاً با یکدیگر متفاوت‌اند. ارز مسافرتی برای سفرهای عمومی و غیرزیارتی در نظر گرفته شده و معمولاً به دلار یا یورو اختصاص دارد. اما ارز اربعین فقط در یک بازه زمانی محدود برای زائران عتبات و به‌صورت دینار عراق ارائه می‌شود.
اگر با اطلاع کافی اقدام کنید، می‌توانید از هر دو نوع سهمیه ارزی در شرایط مختلف استفاده کنید و هزینه‌های سفر خود را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید.
بیشتر بخوانید:
چگونه در ایام اربعین با قیمت مناسب دینار تهیه کنیم؟