بازار کار عراق در سال ۲۰۲۵ همچنان با چالش تورم، نوسان نرخ ارز و رکود اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند. دولت این کشور از نوامبر ۲۰۲۲ حداقل دستمزد رسمی را ۴۵۰ هزار دینار در ماه (معادل حدود ۳۵۵ دلار آمریکا) تعیین کرده است؛ عددی که تا امروز ثابت مانده، اما از نظر قدرت خرید با افت قابل توجهی مواجه شده است.
در این مقاله، با نگاهی تحلیلی به داده‌های رسمی و نرخ‌های جدید ارز، بررسی می‌کنیم که کارگر عراقی امروز دقیقاً چقدر درآمد دارد و این رقم در زندگی واقعی چه معنایی دارد.
میانگین حقوق کارگر ساده در عراق
حداقل حقوق کارگر ساده در عراق از نوامبر ۲۰۲۲ تا امروز ۴۵۰,۰۰۰ دینار عراق در ماه باقی مانده است. با نرخ جدید دلار (۱۱۰,۰۰۰ تومان)، این رقم معادل ۳۵۵ دلار آمریکا یا حدود ۳۹,۱۵۰,۰۰۰ تومان ایران است.
به‌صورت روزانه، حداقل دستمزد کارگر بین ۱۴ تا ۱۵ دلار آمریکا تخمین زده می‌شود. یعنی چیزی حدود ۱,۵۴۰,۰۰۰ تا ۱,۶۵۰,۰۰۰ تومان در روز یا ۱۷,۷۰۰ دینار عراقی برای هر روز کاری. این عدد نشان می‌دهد که کارگر عراقی از نظر اسمی دستمزدی تقریباً 4 برابر بالاتر از کارگر ایرانی دارد؛ اما مقایسه واقعی‌تر، به هزینه‌های زندگی و مالیات‌ها بستگی دارد.
بررسی تاریخی حداقل دستمزد عراق از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که این عدد از ۱۲۰,۰۰۰ دینار (۹۲ دلار) در سال ۲۰۱۲ به ۴۵۰,۰۰۰ دینار (۳۵۵ دلار) رسیده؛ یعنی رشد اسمی حدود ۲۷۵٪ در ۱۳ سال. اما با لحاظ تورم میانگین سالانه‌ی ۱۲ تا ۱۵٪، قدرت خرید واقعی کارگران در این مدت حدود ۳۰٪ کاهش یافته است.
مقایسه حقوق کارگران در شهرهای نجف، کربلا و بغداد
دستمزدها در عراق به‌شدت منطقه‌محور هستند. در شهرهای صنعتی و نفتی مانند بصره یا بغداد، سطح حقوق بالاتر از مناطق مذهبی و خدماتی مثل نجف و کربلاست.
| شهر | میانگین حقوق ماهانه (دینار عراق) | معادل دلاری | به تومان ایران |
| بغداد | ۵۵۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ | ۴۳۵ تا ۴۷۵ دلار | ۴۷,۸۰۰,۰۰۰ تا ۵۲,۲۵۰,۰۰۰ تومان |
| کربلا | ۴۰۰,۰۰۰ تا ۴۵۰,۰۰۰ | ۳۱۵ تا ۳۵۵ دلار | ۳۴,۸۰۰,۰۰۰ تا ۳۹,۱۵۰,۰۰۰ تومان |
| نجف | ۳۵۰,۰۰۰ تا ۴۰۰,۰۰۰ | ۲۷۵ تا ۳۱۵ دلار | ۳۰,۴۵۰,۰۰۰ تا ۳۴,۶۵۰,۰۰۰ تومان |
| بصره | ۶۰۰,۰۰۰ تا ۷۰۰,۰۰۰ | ۴۷۵ تا ۵۵۰ دلار | ۵۲,۲۵۰,۰۰۰ تا ۶۰,۵۰۰,۰۰۰ تومان |
🔹 بصره بالاترین سطح حقوق را دارد به‌دلیل پروژه‌های نفتی و بندری.
🔹 نجف و کربلا پایین‌ترند، زیرا بازار کار آن‌ها بیشتر بر پایه خدمات موقت و زائرمحور می‌چرخد.
🔹 بغداد به‌عنوان پایتخت، از نظر تعادل بین هزینه و درآمد نزدیک‌ترین وضعیت را به میانگین ملی دارد.
هزینه‌های زندگی یک کارگر در عراق
برای سنجش واقعی معیشت، باید هزینه‌ها را نیز بررسی کرد. بر اساس برآوردهای ۲۰۲۵، هزینه زندگی ماهانه یک خانوار کارگری سه‌نفره در شهرهای متوسط عراق حدود ۶۵۰ تا ۷۰۰ دلار آمریکا (معادل ۷۱ تا ۷۷ میلیون تومان) است.
| نوع هزینه | میانگین ماهانه (دینار عراق) | معادل تومانی | سهم از درآمد |
| مسکن (اجاره و خدمات) | ۲۲۰,۰۰۰ | ۱۹,۱۴۰,۰۰۰ تومان | ۴۸٪ |
| خوراک و مواد غذایی | ۱۶۰,۰۰۰ | ۱۳,۹۲۰,۰۰۰ تومان | ۳۶٪ |
| حمل‌ونقل و انرژی | ۴۵,۰۰۰ | ۳,۹۱۵,۰۰۰ تومان | ۱۰٪ |
| سایر هزینه‌ها | ۲۵,۰۰۰ | ۲,۱۷۵,۰۰۰ تومان | ۶٪ |
با حداقل حقوق ۴۵۰,۰۰۰ دینار، درآمد کارگر عراقی تنها ۷۰ تا ۷۵ درصد هزینه‌های واقعی زندگی را پوشش می‌دهد. این یعنی بیشتر کارگران برای بقا نیازمند شغل دوم، اضافه‌کاری یا حمایت‌های خانوادگی هستند.
تفاوت حقوق کارگران ایرانی و عراقی
در عراق، طبق قانون مصوب ۲۰۲۲ که تا سال ۲۰۲۵ همچنان معتبر است، حداقل حقوق کارگر ۴۵۰,۰۰۰ دینار در ماه است که با نرخ فعلی دینار (۸۷ تومان) معادل ۳۹,۱۵۰,۰۰۰ تومان یا ۳۵۵ دلار آمریکا می‌شود.
| شاخص مقایسه‌ای | 🇮🇷 ایران (۱۴۰۴) | 🇮🇶 عراق (۲۰۲۵) |
| حداقل حقوق ماهانه | ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ تومان | ۳۹,۱۵۰,۰۰۰ تومان |
| معادل دلاری | ۹۴ دلار | ۳۵۵ دلار |
| نسبت دستمزد دلاری | — | ۳.۷۷ برابر بیشتر |
| هزینه زندگی شهری (میانگین ماهانه) | ۶۰۰ دلار | ۷۰۰ دلار |
| قدرت خرید نسبی (PPI) | ۱ واحد | ۱.۱ واحد |
| مالیات بر حقوق | ۱۰٪ | ۵٪ |
اگرچه از نظر عددی، حقوق کارگر عراقی تقریباً چهار برابر بیشتر از کارگر ایرانی است، اما تفاوت هزینه زندگی بین دو کشور این اختلاف را تا حد زیادی خنثی می‌کند. شاخص هزینه زندگی در بغداد حدود ۱.۴ برابر تهران است؛ بنابراین قدرت خرید واقعی کارگر عراقی تنها حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد بالاتر از کارگر ایرانی است.
همچنین در ایران، مزایای جانبی مانند حق مسکن، بن خوار و بار، پایه سنوات و حق اولاد مجموعاً حدود ۳۸ میلیون ریال (۳.۸ میلیون تومان) به درآمد ماهانه اضافه می‌کند، درحالی‌که در عراق چنین ساختار منسجمی از مزایای اجباری وجود ندارد. افزایش ۴۵٪ حقوق کارگران ایران در سال ۱۴۰۴ باعث شده شکاف دلاری با عراق کاهش یابد، اما همچنان کارگر عراقی از نظر اسمی درآمد بیشتری دارد. با این حال، اگر شاخص هزینه‌ها و مالیات لحاظ شود، سطح رفاه واقعی دو کشور تقریباً برابر و تفاوت کمتر از ۱۵٪ است.
در سامانه مانیرو، خرید و فروش دینار دیگر به دغدغه‌ای پرریسک و وقت‌گیر تبدیل نمی‌شود؛ اینجا همه‌چیز با چند کلیک ساده انجام می‌شود و نرخ‌ها به‌صورت شفاف و رقابتی به‌روز می‌شوند. بعلاوه مانیرو امکان تحویل دینار درب منزل، مرز مهران، کربلا و نجف را برای خریداران فراهم کرده است. چه بخواهید برای سفر دینار تهیه کنید، چه بخواهید مازاد ارزتان را بفروشید، مانیرو با روندی سریع، امن و بدون واسطه‌های غیررسمی، تجربه‌ای مطمئن و بی‌دردسر را در اختیارتان می‌گذارد.
تحلیل اقتصادی ۲۰۲۵؛ ثبات ظاهری، کاهش واقعی
در ظاهر، ثبات نرخ دستمزد ۴۵۰,۰۰۰ دیناری طی سه سال اخیر نشانه‌ی کنترل اقتصادی است، اما از منظر تورمی، قدرت خرید کارگران عراقی در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۰٪ کاهش یافته است. نرخ تورم مواد غذایی و انرژی به ترتیب ۲۳٪ و ۱۸٪ گزارش شده، درحالی‌که دستمزد بدون تغییر مانده است.
دولت عراق در نیمه دوم ۲۰۲۵ در حال بررسی طرحی برای افزایش حداقل حقوق به ۵۵۰ تا ۶۰۰ هزار دینار در ماه است. اگر این طرح اجرا شود، میانگین حقوق کارگران به حدود ۴۷ تا ۵۲ میلیون تومان خواهد رسید.
نتیجه‌گیری
دستمزد کارگران در عراق از نظر عددی رشد قابل‌توجهی نسبت به یک دهه قبل داشته، اما با تورم و هزینه‌های واقعی زندگی هم‌پای رشد نکرده است.
اگر نرخ دستمزد در سال آینده افزایش نیابد، شکاف بین درآمد و هزینه زندگی از ۳۰٪ به بیش از ۴۰٪ خواهد رسید — رقمی که می‌تواند بازار کار عراق را وارد بحران صنفی جدیدی کند.
۱. حداقل حقوق کارگر در عراق در سال ۲۰۲۵ چقدر است؟
حداقل حقوق رسمی ۴۵۰,۰۰۰ دینار عراق است، معادل حدود ۳۵۵ دلار یا ۳۹ میلیون تومان در ماه.
۲. دستمزد روزانه کارگر ساده در عراق چقدر است؟
بین ۱۴ تا ۱۵ دلار در روز، یعنی حدود ۱.۵ تا ۱.۶ میلیون تومان یا حدود ۱۷,۵۰۰ دینار عراق.
۳. آیا حقوق کارگران عراق کفاف هزینه‌های زندگی را می‌دهد؟
خیر، حقوق کارگران تنها ۷۰٪ هزینه‌های واقعی زندگی را پوشش می‌دهد.
۴. آیا دولت عراق قصد افزایش حقوق دارد؟
بله، اتحادیه‌های کارگری خواستار افزایش حداقل حقوق به ۵۵۰–۶۰۰ هزار دینار در ماه شده‌اند و دولت در حال بررسی است.
۵. تفاوت قدرت خرید کارگران ایران و عراق چیست؟
کارگر عراقی از نظر دلاری بیشتر می‌گیرد، اما هزینه‌های زندگی بالاتر باعث می‌شود سطح رفاه واقعی دو کشور تقریباً نزدیک باشد.
متادیسکریپشن: حداقل حقوق کارگر در عراق ۴۵۰ هزار دینار است؛ معادل ۳۵۵ دلار یا ۳۹ میلیون تومان. تحلیل بازار کار ۲۰۲۵ و مقایسه با ایران در این گزارش.
بیشتر بخوانید:
با ۱۰۰ دینار در عراق چه می‌شود خرید؟
آیا کارت بانکی ایران در عراق کار می‌کند؟
چرا برای سفر به عراق دینار بهتر است از دلار؟
